در اصطلاح مالی، لیکوئید شدن (Liquidation) به فرآیند تبدیل دارایی‌ها به وجه نقد یا معادل‌های نقدی از طریق فروش آن‌ها در بازار اطلاق می‌شود. در زمینه معاملات فارکس، لیکوئیدیشن به طور خاص به بسته شدن پوزیشن‌های معاملاتی به طور داوطلبانه توسط معامله‌گر یا به طور اجباری توسط بروکر اشاره دارد. این فرآیند برای تسویه بدهی‌ها، برآورده کردن الزامات مارجین یا جلوگیری از زیان بیشتر در حساب‌های معاملاتی ضروری است.
لیکویید شدن در فارکس عبارت است از یک سطح قیمتی که در آن بروکر فارکس به اجبار پوزیشن معامله‌گر را می‌بندد تا از ضررهای بیشتر جلوگیری کند و این امر معمولاً زمانی رخ می‌دهد که معامله‌گر قبلاً با مارجین کال روبرو شده است. بروکر به طور معمول یک فراخوان مارجین برای واریز وجه بیشتر به مشتری ارسال می‌کند. کارگزاران فارکس حد آستانه را قبل از شروع معاملات در حساب مارجین تعیین می‌کنند.
سطح لیکوییدیشن که معمولاً به صورت درصد بیان می‌شود، نقطه‌ای است که پس از رسیدن به آن، بسته شدن خودکار پوزیشن‌ها آغاز می‌شود. سطح Liquidation معمولاً توسط شرکت کارگزاری از قبل تعیین می‌شود. لیکوئید شدن معمولاً با حساب‌های مارجین برای مبادلات ارزهای خارجی (فارکس) و ارزهای دیجیتال مرتبط است، اما این سطوح برای هر دارایی که با حساب مارجین معامله می‌شود، اعمال می‌گردند. سطح لیکویید شدن یک ویژگی مدیریت ریسک است که معامله‌گران را از متحمل شدن زیان‌های قابل توجه فراتر از یک نقطه خاص محافظت می‌کند.
سطح لیکوئیدیشن چیست؟
سطح لیکوئیدیشن یک نقطه از پیش تعیین شده است که در آن فرآیند انحلال یا لیکوئیدیشن به طور خودکار آغاز می‌شود. کارگزار ممکن است ابتدا فراخوان مارجین صادر کند که یعنی معامله‌گر هنوز به سطح لیکوئید شدن نرسیده است.
مارجین مورد نیاز: وقتی حسابی باز می‌کنید که از لوریج استفاده می‌کند، باید مقدار مشخصی پول در حساب خود داشته باشید. این پول به عنوان وثیقه برای سرمایه‌ای که از کارگزار قرض گرفته شده است، عمل می‌کند.
مارجین نگهداری: کارگزار یک سطح مارجین نگهداری را تعیین می‌کند که حداقل مقدار موجودی است که باید در حساب حفظ شود تا پوزیشن‌های معاملاتی باز بمانند.
مارجین کال: قبل از رسیدن به سطح لیکوئیدیشن، کارگزار ممکن است یک فراخوان مارجین صادر کند و به شما هشدار دهد که حساب شما در حال نزدیک شدن به سطح لیکوئیدیشن است. در این صورت، باید وجوه بیشتری را به حساب واریز کنید یا برخی از پوزیشن‌های باز را ببندید تا از لیکویید شدن جلوگیری کنید.
سطح لیکوئیدیشن: اگر بازار برخلاف پوزیشن‌های شما حرکت کند و موجودی حساب کمتر از مارجین نگهداری مورد نیاز باشد، ممکن است به سطح لیکوئیدیشن برسید. در این مرحله، بروکر برای بستن همه یا برخی از پوزیشن‌های شما، به منظور جلوگیری از ضرر بیشتر، به اجازه شما نیاز نخواهد داشت.
برای معامله‌گران در بازار فارکس بسیار مهم است که بدانند لیکوئیدیشن چگونه کار می‌کند و پوزیشن‌های خود را از نزدیک زیر نظر داشته باشند تا از لیکوئید شدن ناخواسته پوزیشن‌ها جلوگیری کنند. معمولاً روال بر این است که مشتریان معادل حداقل 25 درصد کل ارزش بازار پوزیشن‌های باز در حساب خود موجودی داشته باشند.
انواع لیکویید شدن در فارکس
چنانکه پیش‌تر اشاره شد، لیکویید شدن در بازارهای مالی از جمله فارکس عمدتاً دو نوع است که عبارتند از:
لیکویید شدن داوطلبانه: یک معامله‌گر ممکن است زمانی که اعتقاد دارد قیمت به اوج رسیده است، به طور داوطلبانه پوزیشن خود را لیکویید یا نقد کند. به عنوان مثال، اگر یک معامله‌گر سهامی را با قیمت 50 دلار خریداری کند و قیمت آن به 70 دلار برسد، ممکن است تصمیم بگیرید که سهام خود را بفروشد (لیکویید یا نقد کند).
لیکویید شدن اجباری: لیکویید شدن اجباری زمانی رخ می‌دهد که موجودی حساب معامله‌گر کمتر از سطح مارجین نگهداری مورد نیاز باشد. به عنوان مثال، اگر معامله‌گری از معاملات اهرمی استفاده کند، زیان قابل توجهی داشته باشد و مانده حساب دیگر نتواند مارجین مورد نیاز را پوشش دهد، کارگزار برای جلوگیری از زیان بیشتر و تسویه بدهی حساب، پوزیشن‌ها را به اجبار می‌بندد (لیکویید یا نقد می‌کند).
چرا لیکوئید شدن برای معامله‌گران اهمیت دارد؟
برای معامله‌گران، به ویژه آن‌هایی که درگیر معاملات مارجین یا مدیریت پرتفوی‌های متنوع هستند، درک تفاوت‌های ظریف لیکوئیدیشن بسیار مهم است. لیکوئید شدن فقط در مورد بستن پوزیشن‌ها نیست. این در مورد تصمیم‌گیری استراتژیک است که می‌تواند به طور قابل توجهی نتایج مالی را تحت تأثیر قرار دهد. خواه واکنشی به تغییرات بازار باشد، حرکتی برای کسب سود بیشتر یا اقدامی ضروری برای جلوگیری از زیان بیشتر، لیکوئید شدن نقش اساسی در مدیریت پرتفوی دارد. این امر به طور مستقیم بر سرمایه معامله‌گر، قرارگیری در معرض ریسک و پتانسیل سرمایه‌گذاری‌های آتی تأثیر می‌گذارد. به علاوه، پیامدهای گسترده‌تر لیکوئیدیشن بر بازار، مانند تأثیر آن بر قیمت دارایی‌ها و نقدینگی بازار، ملاحظاتی مهم برای هر تریدری هستند که به دنبال مشارکت مؤثر در بازار است.
چند اقدام پیشگیرانه وجود دارد که می‌توانید برای جلوگیری از لیکوئید شدن و مدیریت ریسک آن‌ها را پیاده‌سازی کنید:
به طور مستمر وضعیت پوزیشن‌های باز خود را زیر نظر بگیرید.
به منظور محدود کردن ریسک، حد ضرر یا استاپ لاس برای هر معامله باز مشخص کنید. می‌توانید سطح استاپ لاس را در زمان باز کردن پوزیشن مشخص کنید یا هر زمان که بخواهید برای هر معامله باز، یک دستور توقف ضرر اضافه کنید. همچنین، می‌توانید در هر زمانی حد ضرر خود را مطابق با شرایط بازار تغییر دهید. البته، توجه داشته باشید که استفاده از استاپ لاس ممکن است لزوماً احتمال زیان را محدود نکند.
مشابه حد ضرر، حد سود نیز یک راهکار مدیریت ریسک است. با تعیین تیک پرافیت، معامله با رسیدن به یک سطح مشخص از سود، به صورت خودکار بسته می‌شود. با تعیین حد سود، تریدر می‌تواند به صورت خودکار سیو سود کند. مدیریت ریسک با تعیین حد سود، این امکان را می‌دهد تا معامله‌گر به طور فعال پوزیشن‌های معاملاتی خود را کنترل کرده و از لیکوئید شدن جلوگیری کند.
در حساب خود بیش از مارجین نگهداری موجودی داشته باشید. این وجوه اضافی به عنوان یک محافظ عمل می‌کند و در صورت حرکت بازار در خلاف جهت، به حفاظت در مقابل لیکوئید شدن کمک می‌کند. اگر در خطر لیکوئیدیشن قرار دارید، یا به صورت تدریجی اندازه پوزیشن‌های خود را کاهش دهید یا سریعاً به حساب خود وجوه اضافه کنید.
سخن پایانی
سطح لیکوئیدیشن به عنوان محافظ هم برای معامله‌گرانی که از لوریج استفاده می‌کند و هم کارگزارانی که خدمات معاملات لوریج‌دار را ارائه می‌دهند، عمل می‌کند. مقدار زیانی که معامله‌گر می‌تواند متحمل شود، با بسته شدن خودکار پوزیشن‌های معاملاتی محدود می‌شود. با این حال، در برخی موارد، نوسانات بازار می‌تواند باعث بسته شدن پوزیشن‌های معاملاتی و لیکوئیدیشن اجباری شود. بنابراین، مهم است که قبل از ورود به معاملات اهرمی، با مفاهیم لیکوئید شدن در فارکس آشنا شوید. مدیریت ریسک همراه با نظارت مستمر بر پوزیشن‌های معاملاتی، تعیین حد سود و حد ضرر و حفظ موجودی بالاتر از نقطه مارجین نگهداری، می‌تواند به جلوگیری از لیکوئید شدن کمک کند.
سؤالات متداول
لیکوئید شدن در فارکس چیست؟
لیکوئید شدن در فارکس عبارت است از یک سطح قیمتی که در آن بروکر فارکس به اجبار پوزیشن معامله‌گر را می‌بندد تا از ضررهای بیشتر جلوگیری کند.
چگونه می‌توانم از لیکوئید شدن جلوگیری کنم؟
حفظ موجودی حساب بالاتر از سطح مارجین نگهداری، تنظیم دستورات توقف ضرر و مدیریت دقیق پوزیشن‌های معاملاتی می‌تواند به جلوگیری از لیکوئیدیشن اجباری کمک کند.
آیا لیکوئید شدن فقط مختص بازار فارکس است؟
خیر، لیکوئید شدن در تمام بازارهای مالی که از معاملات اهرمی استفاده می‌کنند، کاربرد دارد.
