فارکس یا بورس؟ مقایسه سرمایه گذاری در فارکس و بورس
زمان مطالعه: 5 دقیقه
با توجه به وضعیت اقتصادی این روزها، افراد بیشتر و بیشتری به دنبال سرمایهگذاری در بازارهای مالی مثل فارکس یا بورس می‌روند.
حال، این سؤال پیش می‌آید که آیا سرمایه گذاری در فارکس بهتر است یا بورس؟ مقایسه سرمایهگذاری در بازار فارکس و بورس اوراق بهادار، نیازمند بررسی دقیق ویژگی‌ها، مزایا، معایب و تفاوت‌های ساختاری هر دو بازار است.
در ادامه، مقایسه‌ای جامع از مزایا و معایب این دو بازار خواهیم داشت و به این سؤال پاسخ خواهیم داد که بورس یا فارکس برای کدام دسته از سرمایه‌گذاران مناسب هستند.
تأمین سرمایه اولیه ترید تا سقف 2 میلیون دلار
فهرست محتوا
نمایش
مقایسه سرمایه گذاری در بورس و فارکس
بازار فارکس، بازار جهانی برای تبادل ارزهای مختلف است. در این بازار، ارزهای کشورهای گوناگون مانند دلار، یورو، پوند، ین و… در قالب جفت ارز معامله می‌شوند. این بازار به صورت ۲۴ ساعته در طول 5 روز کاری هفته فعال است و به دلیل حجم بسیار بالای معاملات، نقدشوندگی فوق‌العاده‌ای دارد.
با پیش‌بینی جهت درست حرکت بازار، معاملهگران فارکس می‌توانند هم از افزایش قیمت (پوزیشن Buy) و هم از کاهش قیمت (پوزیشن Sell) سود ببرند. از ویژگی‌های مهم فارکس، استفاده از لوریج یا اهرم است؛ به این معنا که شما می‌توانید با سرمایه‌ای اندک، معاملاتی به مراتب بزرگ‌تر انجام دهید.
البته، باید توجه داشته باشید که اگرچه این امر می‌تواند سودآوری را افزایش دهد، اما به همان نسبت ریسک از دست دادن سرمایه نیز بالا می‌رود. همچنین، فارکس نیازمند دانش تحلیل تکنیکال و اقتصادی بالایی است، زیرا قیمت‌ها تحت تأثیر عوامل جهانی، نرخ بهره، سیاست‌های بانک‌های مرکزی و اخبار بین‌المللی قرار دارند.
در مقابل، بازار بورس بستری داخلی و قانونی برای خرید و فروش سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت، صندوق‌های سرمایهگذاری و سایر ابزارهای مالی است. بورس عمدتاً مناسب افرادی است که دیدگاه بلندمدت یا میان‌مدت نسبت به سرمایهگذاری دارند و به دنبال رشد تدریجی سرمایه یا دریافت سود نقدی سالانه از شرکت‌ها هستند.
بازار بورس شفاف‌تر است و تحت نظارت نهادهایی مانند سازمان بورس فعالیت می‌کند. برخلاف فارکس، در بورس نمی‌توان از کاهش قیمت سهام سود گرفت (مگر در بازارهای مشتقه خاص) و اهرم نیز در معاملات معمولی وجود ندارد، بنابراین ریسک کمتری متوجه سرمایه‌گذار است.
البته، بورس هم از نوسانات، رفتارهای هیجانی بازار و تصمیمات سیاسی و اقتصادی کشور تأثیری عمده می‌پذیرد.
مزایای فارکس بیشتر است یا بورس؟
وقتی سخن از انتخاب بین بازار فارکس یا بورس به میان می‌آید، بسیاری از افراد به دنبال این هستند که بدانند کدام یک مزایای بیشتری دارد و برای سرمایهگذاری یا معامله‌گری مناسبتر است.
پاسخ این پرسش به عوامل مختلفی چون سطح دانش، میزان ریسکپذیری، اهداف مالی و مدت زمان مورد نظر برای سرمایهگذاری بستگی دارد. در ادامه، مزایای مختلف بازارهای فارکس و بورس آورده شده است.
مهم‌ترین مزایای سرمایه گذاری در بازار فارکس عبارتند از:
- امکان معامله 24 ساعته: بازار فارکس در طول 5 روز کاری هفته در سراسر جهان فعال بوده و از دوشنبه تا جمعه به صورت شبانه‌روزی باز است. این ویژگی به معاملهگران اجازه می‌دهد که در هر زمان از شبانه‌روز، بدون محدودیت زمانی مثل بازارهای سنتی، وارد معامله شوند.
- نقدشوندگی بسیار بالا: فارکس با نزدیک به 7 تریلیون دلار گردش مالی روزانه، نقدشونده‌ترین بازار مالی دنیا به حساب می‌آید. این بدان معناست که به راحتی می‌توان یک موقعیت معاملاتی را بدون نگرانی از نبود خریدار یا فروشنده باز و بسته کرد.
- امکان کسب سود در هر دو جهت: در بازار فارکس، می‌توان هم از بالا رفتن قیمت و هم از پایین آمدن آن سودکسب کرد. این ویژگی بازار را حتی در دوران بحران اقتصادی جذاب نگه می‌دارد.
- استفاده از اهرم: اهرم به شما اجازه می‌دهد با سرمایه‌ای کم، معاملاتی به مراتب بزرگ‌تر انجام دهید. برای مثال، با اهرم ۱:۱۰0، می‌توان با ۱۰۰ دلار سرمایه، پوزیشنی معادل 10،000 دلار باز کرد. البته، باید توجه داشت که این ابزار اگرچه سودآور است، اما ریسک بالایی نیز دارد و نیازمند مدیریت سرمایه دقیق است.
- دسترسی به پلتفرم‌های حرفهای و ابزار تحلیل پیشرفته: معاملهگران فارکس به نرم‌افزارهایی مانند متاتریدر دسترسی دارند که امکاناتی نظیر نمودارهای پیشرفته، اندیکاتورها، ربات‌های معاملاتی و اجرای سریع سفارش‌ها را فراهم می‌کند.
- عدم محدودیت جغرافیایی: فارکس یک بازار جهانی است و می‌توان از هر نقطه‌ای از جهان، تنها با یک اتصال اینترنت و لپ‌تاپ یا گوشی هوشمند، به آن دسترسی داشت.
- عمق بازار و شفافیت بالا: به دلیل حجم معاملات بالا، دست‌کاری قیمت‌ها در بازار فارکس بسیار دشوار است. همچنین، اطلاعات مربوط به نرخ بهره، تصمیمات اقتصادی و سیاست‌های پولی توسط منابع معتبر جهانی منتشر می‌شوند و به صورت گسترده در دسترس معاملهگران قرار دارند.
سرمایهگذاری در بازار بورس دارای مزایای زیر است:
- حفظ و رشد بلندمدت سرمایه: یکی از مهم‌ترین مزایای بورس، امکان رشد سرمایه در بلندمدت است. با سرمایهگذاری در شرکت‌های معتبر و سودده، ارزش سهام به مرور زمان افزایش یافته و سرمایه‌گذاران از این رشد بهره‌مند می‌شوند. این موضوع به ویژه در اقتصادهای باثبات اهمیتی دوچندان دارد.
- دریافت سود نقدی: برخی شرکت‌های بورسی در پایان هر سال مالی، بخشی از سود خود را به صورت نقدی بین سهامداران تقسیم می‌کنند. این سود نقدی، نوعی درآمد غیرفعال و منظم برای سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود، حتی اگر قیمت سهام تغییر چندانی نداشته باشد.
- قانونمندی و شفافیت بازار: بازار بورس تحت نظارت مستقیم سازمان بورس و نهادهای مالی رسمی فعالیت می‌کند. این موضوع موجب شفافیت اطلاعات، الزام شرکت‌ها به گزارش‌دهی مالی و نظارت بر رفتار بازیگران بازار می‌شود. همچنین، این امر به نوبه خود، ریسک کلاهبرداری و دست‌کاری قیمت‌ها را پایین می‌آورد.
- امکان سرمایهگذاری غیر مستقیم از طریق صندوق‌ها: افرادی که دانش یا زمان کافی برای تحلیل بازار ندارند، می‌توانند از طریق صندوق‌های سرمایهگذاری مشترک یا صندوق‌های ETF در بورس سرمایهگذاری کنند. در این روش، با سپردن مدیریت سرمایه به متخصصان، ریسک را کاهش می‌دهید.
- تنوع ابزارهای مالی: در بورس، علاوه بر سهام، ابزارهای متنوعی مانند اوراق مشارکت، اوراق خزانه اسلامی، حق تقدم سهام، قراردادهای آتی، صندوق‌های درآمد ثابت و… وجود دارند که به سرمایه‌گذار امکان تنوع‌بخشی به پرتفوی خود را می‌دهند.
- برخورداری از حمایت‌های قانونی: در صورت تخلف شرکت‌ها، افشای اطلاعات نادرست یا سوء مدیریت، نهادهای نظارتی مانند سازمان بورس موظف به بررسی، برخورد و جبران خسارت برای سهامداران هستند. این امر نوعی پوشش امنیتی برای سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود.
مقایسه معایب فارکس و بورس
علی‌رغم مزایایی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، بازارهای فارکس و بورس معایب خاص خود را دارند. دانستن معایب این دو بازار، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با آگاهی از ریسک‌ها و محدودیت‌ها، تصمیم‌گیری دقیق‌تری داشته باشند.
یکی از مهم‌ترین معایب بازار فارکس، ریسک بالا به دلیل استفاده از اهرم است. اگرچه اهرم یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های فارکس است، اما در صورت مدیریت نادرست، می‌تواند منجر به از دست رفتن کل سرمایه در مدت بسیار کوتاه شود.
فارکس همچنین تحت تأثیر عوامل بین‌المللی گسترده‌ای مانند نرخ بهره، تورم جهانی، تصمیمات فدرال رزرو، اخبار سیاسی و فاکتورهای ژئوپلیتیکی است. به علاوه، برخلاف بورس که تحت نظارت نهادهای رسمی است، فارکس در سطح بین‌المللی گاهی توسط نهادهای غیرمتمرکز یا بروکرهای خصوصی اداره می‌شود.
در نتیجه، اگر بروکری معتبر انتخاب نکنید، احتمال سوء استفاده، اسلیپیج یا حتی کلاهبرداری وجود دارد. احتمال بالای از دست دادن سرمایه علی‌الخصوص برای معاملهگران تازه‌کار، یکی دیگر از معایب فارکس است که باید به آن توجه داشت.
طبق آمار، درصد بالایی از معاملهگران خرد در فارکس با ضرر از بازار خارج می‌شوند، به‌ویژه کسانی که بدون آموزش و استراتژی وارد معاملات می‌شوند. اما در مورد معایب بورس، می‌توانیم محدود بودن زمان معاملات، وابستگی شدید به تصمیمات داخلی و نوسانات سیاسی و اقتصادی کشور، محدود بودن امکان سود در روند نزولی بازار و رفتارهای هیجانی و گاهی غیرمنطقی بازار را نام ببریم.
بازار بورس در بیشتر کشورها از جمله ایران، تنها در ساعات مشخصی از روز فعال است و امکان معامله خارج از این ساعات وجود ندارد. این موضوع انعطاف‌پذیری کمتری نسبت به فارکس ایجاد می‌کند. در کشور های در حال توسعه، بازار بورس به شدت تحت تأثیر قوانین ناپایدار، اخبار سیاسی داخلی و تغییرات نرخ ارز قرار دارد که می‌توانند روند بازار را غیرقابل پیش‌بینی کنند.
در اغلب موارد در بورس، فقط از رشد قیمت‌ها می‌توان سود برد و در بازارهای نزولی، راهکاری مناسب برای کسب سود وجود ندارد. گذشته از این‌ها، در برخی مقاطع، تصمیمات هیجانی سرمایه‌گذاران و شایعات بی‌اساس می‌توانند باعث نوسانات غیرمنطقی قیمت سهام شوند که با تحلیل‌های بنیادی هم‌خوانی ندارند.
بیشتر بخوانید: جفت ارز ها در فارکس
بورس خوب است یا فارکس؟
پاسخ به این پرسش که بین فارکس یا بورس کدام یک انتخاب بهتری است، به اهداف مالی، میزان ریسکپذیری، دانش سرمایهگذاری و سبک فعالیت شما بستگی دارد.
هیچ‌کدام از این بازارها ذاتاً بهتر یا بدتر نیستند؛ بلکه هرکدام برای گروهی از افراد مناسبتر هستند.
بورس گزینه بهتری است اگر:
- به دنبال سرمایهگذاری بلندمدت هستید و هدف شما رشد تدریجی سرمایه در طول زمان است.
- ریسکپذیری پایین یا متوسط دارید و ترجیح می‌دهید سرمایه شما در محیطی قانونی، شفاف و تحت نظارت رشد کند.
- زمان و دانش کافی برای ترید روزانه ندارید و بیشتر به سرمایهگذاری غیرمستقیم (مثلاً از طریق صندوق‌ها) علاقه‌مند هستید.
- می‌خواهید از شرکت‌ها سود نقدی سالانه دریافت کنید.
- ترجیح می‌دهید در بازار داخلی و با ارز رایج کشورتان سرمایهگذاری کنید.
فارکس انتخاب مناسب‌تری است اگر:
- به معامله‌گری و کسب در آمد از فارکس بصورت کوتاهمدت و روزانه علاقه داشته و توانایی تحلیل سریع بازار را دارید.
- ریسکپذیری بالایی دارید و می‌توانید مدیریت سرمایه و احساسات خوبی در هنگام نوسانات شدید داشته باشید.
- مایل هستید در یک بازار بین‌المللی و 24 ساعته فعالیت کنید.
- سرمایه کمی دارید و می‌خواهید از اهرم برای افزایش پتانسیل کسب سود استفاده کنید.
- با تحلیل تکنیکال آشنا هستید و می‌توانید اخبار اقتصادی و داده‌هایی مانند نرخ بهره و تصمیمات بانک‌های مرکزی را تجزیه و تحلیل کنید.
در جدول زیر، مقایسه فارکس و بورس از جهات گوناگون به طور خلاصه ارائه شده است.
| ویژگی | بازار بورس | بازار فارکس |
| نظارت و امنیت قانونی | تحت نظارت نهادهای رسمی و قانونی | وابسته به انتخاب بروکر |
| ساعات فعالیت بازار | محدود به ساعات خاص | 24 ساعته در 5 روز هفته |
| نقدشوندگی | نسبتاً خوب | بسیار بالا |
| نحوه کسب سود | عمدتاً فقط از رشد قیمت سهام و دریافت سود نقدی | امکان کسب سود از بالا و پایین رفتن قیمت‌ها |
| ریسک سرمایهگذاری | متوسط تا کم | بالا به دلیل استفاده از اهرم |
| میزان دانش لازم | متوسط با امکان سرمایهگذاری غیرمستقیم | بالا و نیازمند دانش تکنیکال، فاندامنتال و مدیریت سرمایه حرفهای |
| اهرم | ندارد | دارد |
| امکان ورود با سرمایه اندک | بله | بله |
| تأثیرپذیری از عوامل اقتصادی | بیشتر از سیاست‌های داخلی و اقتصاد کشور | بیشتر از اخبار جهانی، نرخ بهره، تورم و سیاست‌های بانک‌های مرکزی |
| قابلیت مدیریت غیرمستقیم | بله؛ از طریق صندوق‌های سرمایهگذاری و سبدگردانی | خیر؛ معمولاً معامله‌گر باید شخصاً وارد معاملات شود |
| مناسب برای | سرمایه‌گذاران بلندمدت با ریسکپذیری پایین | سرمایه‌گذاران کوتاهمدت با ریسکپذیری بالا |
جمع‌بندی
بازار فارکس بزرگترین بازار مالی جهان است که به صورت 24 ساعته در 5 روز هفته فعال است. در فارکس، می‌توانید از نوسانات قیمت ارزها سود کسب کنید، حتی وقتی قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کنند.
اما این بازار به دلیل اهرم بالا و نوسانات شدید، ریسک زیادی دارد و بیشتر مناسب افرادی است که تجربه، آموزش و زمان کافی برای تحلیل دارند. از طرف دیگر، با سرمایهگذاری در بورس، شما در واقع در رشد و سوددهی شرکت‌ها شریک می‌شوید. بورس معمولاً برای سرمایهگذاری بلندمدت، با ریسک کمتر و سود پایدارتر مناسبتر است. همچنین، اطلاعات شرکت‌ها شفاف‌تر است و تحت نظارت قانونی قرار دارند.
نهایتاً، اگر همچنان بین فارکس یا بورس دو دل هستید، باید در یک کلام بگوییم که چنانچه به دنبال کسب سود سریع هستید و ریسکپذیری بالایی دارید، فارکس انتخاب بهتری است. اما اگر می‌خواهید رشد آرام، مطمئن و منطقی سرمایه در بلندمدت را تجربه کنید، بورس می‌تواند گزینه مناسب‌تری باشد.
سوالات متداول
بورس بهتره یا فارکس؟
انتخاب بین بورس و فارکس بستگی به هدف، میزان ریسکپذیری و تجربه شما دارد. بورس ایران معمولاً برای سرمایهگذاری بلندمدت مناسبتر است، در حالی که فارکس به دلیل نوسانات بالا و اهرم های مالی، بیشتر مورد توجه معاملهگران حرفه ای با دید کوتاهمدت قرار میگیرد.
آیا فارکس ریسک بیشتری نسبت به بورس دارد؟
بله. بازار فارکس به دلیل نوسانات شدید و استفاده از لوریج (اهرم)، ریسک بالاتری نسبت به بازار بورس دارد. همچنین نبود نظارت داخلی در ایران روی بازار فارکس، ممکن است خطراتی مانند کلاهبرداری یا دسترسی محدود به پول را نیز به همراه داشته باشد.
درآمد در بورس ایران بیشتر است یا فارکس؟
فارکس به دلیل نقدشوندگی بالا و امکان سود در روندهای نزولی و صعودی، پتانسیل درآمد بالاتری دارد، اما با ریسک بالاتر. بورس ایران نوسانات کمتری دارد، اما برای سرمایه‌گذاران صبور می‌تواند سودآور و مطمئن‌تر باشد.