در بازار فارکس، نمودارها یک ابزار مهم برای تحلیل و پیشبینی تحولات قیمت هستند. درواقع نمودارها به ترتیب زمانی مختلفی نظیر نمودارهای لحظهای (Tick charts)، نمودارهای دقیق زمانی (Time charts) و نمودارهای بازهای (Range charts) وجود دارند. هر کدام از این انواع نمودار به تحلیل نوسانات بازار ارائه میدهند و برای استفاده از آنها نیاز به مهارتهای تحلیلی و تجربه دارید.
هر نمودار ممکن است مزایا و معایب خاص خود را داشته باشد، و انتخاب نمودار مناسب بر اساس استراتژی تریدر ، زمانبندی تجارت و سبک تحلیلی شما بستگی دارد. مهمترین نکته این است که بازار فارکس پویایی بالایی دارد و تحلیلهای دقیق و استفاده از انواع نمودارها میتواند به تصمیمگیری موفق تر کمک کند. با پراپ فاند مکس همراه باشید.
در زیر به برخی از انواع نمودارهای اصلی در بازار فارکس اشاره کردهایم :
انواع نمودار در فارکس
1- نمودار خطی (Line Chart)
نمودار خطی (Line Chart) یک نوع نمودار است که اطلاعات قیمتی را به صورت خطی نشان میدهد. این نمودار با استفاده از خطوطی که از یک نقطه به نقطه دیگر ارتباط دارند، تغییرات در قیمت را نشان میدهد . نقاط اتصال این خطوط معمولاً از دادههای قیمت پایانی (closing prices) در هر دوره استخراج میشود. البته این نوع نمودار به عنوان یک روش ساده و ابتدایی برای نمایش تغییرات قیمت استفاده میشود. مولفههای اصلی نمودار خطی را در ادامه با هم بررسی میکنیم،
خطوط اتصال
نقاط اطلاعات قیمت از یک دوره به دوره دیگر با خطوط اتصال به هم متصل میشوند. این خطوط میتوانند به سادگی از یک نقطه به نقطه دیگر حرکت کنند و تغییرات در قیمت را به نمایش بگذارند.
محورها
محور افقی (محور X) معمولاً زمان را نشان میدهد. معمولا هر نقطه روی محور X نمایانگر یک زمان خاص (مثلاً روز یا ساعت) است. محور عمودی (محور Y) معمولاً قیمت را نشان میدهد. همچنین هر نقطه روی محور Y نمایانگر قیمت پایانی در زمان مشابه است.
نقاط داده
نقاط داده بر روی نمودار، جایی که خطوط اتصال یک نقطه به نقطه دیگر میشوند، نمایانگر قیمت پایانی در زمانهای خاص را نشان میدهند. نمودار خطی به دلیل سادگی و قابل فهم بودن، برای نمایش تغییرات در طول زمان و تحلیل مسائل مختلف در بازارهای مختلف، از جمله بازار فارکس، استفاده میشود.
2- نمودار میلهای (Bar chart)
نمودار میلهای (Bar Chart) یک نمودار دیگر از انواع نمودار در بازار فارکس است که اطلاعات قیمتی را با استفاده از میلهها یا بلوکها نشان میدهد. این نمودارها اطلاعات افتتاح، بسته، بالاترین و پایینترین قیمت را برای هر دوره زمانی به نمایش میگذارد. هر میله نشاندهنده یک دوره است که از دادههای گرفته شده از بازار در آن دوره تشکیل شده است. مولفههای اصلی نمودار میلهای را در ادامه شرح میدهیم.
بلوکها یا میلهها در نمودار
هر بلوک یا میله نشاندهنده یک دوره تجارتی است. طول بلوک نمایانگر بازه زمانی است که در این دوره میباشد. خطوط عمودی در هر بلوک نشاندهنده بازه افتتاح و بسته قیمت در طول آن دوره هستند. اگر خط بالایی ضخیم باشد، این نشاندهنده بازه بالاترین و اگر خط پایینی ضخیم باشد، بازه پایینترین است.
خطوط افقی در نمودار
خطوط افقی عمدتاً به سمت چپ و راست از هر بلوک بیرون میآید و نشاندهنده بازه بالاترین و پایینترین قیمت در طول آن دوره هستند.
نقاط داده
نقاط داده روی خطوط افقی نمایانگر افتتاح و بسته قیمت در هر دوره هستند. نمودار میلهای به عنوان یک ابزار محبوب در تحلیل تکنیکی و پیشبینی تغییرات قیمت در بازارهای مختلف، از جمله بازار فارکس، استفاده میشود.
3- نمودار شمعی (Candlestick Chart)
نمودار کندل استیک یا شمعی (Candlestick Chart) یک نوع نمودار دیگر در بازار فارکس است که اطلاعات قیمتی را به صورت شمعها نشان میدهد. این نمودارها به عنوان یک ابزار محبوب در تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی استفاده میشوند. هر شمع نمایانگر اطلاعاتی از یک دوره زمانی خاص است (مثلاً یک روز یا یک ساعت) و از چهار قسمت اصلی تشکیل شده است:
بدن شمع (Body)
بدن شمع نشاندهنده بازه افتتاح و بسته قیمت در طول آن دوره زمانی است. اگر بازه افتتاح به بازه بسته بیشتر باشد، بدن شمع به صورت رنگی (مثلاً سبز یا سفید) نمایش داده میشود، که نمایانگر افزایش قیمت است.
اگر بازه بسته به بازه افتتاح بیشتر باشد، بدن شمع به صورت رنگی دیگر (مثلاً قرمز یا سیاه) نمایش داده میشود، که نمایانگر کاهش قیمت است.
سایه بالا (Upper Shadow)
سایه بالا نشاندهنده بازه بالاترین قیمت در طول آن دوره زمانی است. انتهای بالایی از بدن شمع به سمت بالا نشانگر انتهای بازه بالاترین است.
سایه پایین (Lower Shadow)
سایه پایین نشاندهنده بازه پایینترین قیمت در طول آن دوره زمانی است. انتهای پایینی از بدن شمع به سمت پایین نشانگر انتهای بازه پایینترین است.
خطوط عمودی (Wicks)
خطوط عمودی به انتهای بالایی و پایینی از بدن شمع متصل میشوند و نشاندهنده بازه افتتاح و بسته قیمت در طول آن دوره زمانی
هستند. نمودار شمعی به عنوان یک ابزار بصری و کارآمد در تحلیل قیمتها و روندهای بازار مورد استفاده قرار میگیرد.
4- نمودار نقطه و شکل (Point and Figure Chart)
نمودار نقطه و شکل (Point and Figure Chart) یک نوع نمودار تکنیکال بدون توجه به میزان گذر زمان است که برای نمایش تغییرات در قیمتها و شناسایی الگوهای بازار مورد استفاده قرار میگیرد. این نمودار مخصوصاً برای تحلیل قیمتهای با حرکت کمتر مورد استفاده قرار میگیرد و اغلب در بازارهای با سیکلهای قیمتی طولانی مدت مانند بازار سهام، معاملات آتی و بازار ارزها مورد استفاده قرار میگیرد.
مهمترین ویژگیهای نمودار نقطه و شکل عبارتند از:
نقاط (X و O)
در این نمودار، نقاط X و O بر روی نمودار قرار میگیرند که تغییرات قیمت را نشان میدهند. نقطه X نمایانگر رشد (افزایش) قیمت است و در صورتی که قیمت افت کند، یک نقطه O قرار میگیرد. در نمودارهای نقطه و شکل تنظیماتی وجود دارد که به مقدار معکوس (Reversal Amount) معروف است که کارکرد آن مقداری است که یک سهم برای فعال کردن بازگشت ستون حرکت میکند.
بلوکها
بلوکها به عنوان گروههایی از نقاط X یا O متصل به یکدیگر نشان دهنده تغییرات در قیمت هستند. هر بلوک نمایانگر یک واحد تغییر در قیمت است. با استفاده از بلوکها سطوح حمایت و مقاومت و میزان عرضه و تقاضا را میتوان به نمایش گذاشت.
سایهها
نمودار نقطه و شکل، برخلاف بسیاری از نمودارهای دیگر، از سایهها استفاده نمیکند.
جعبهها
جعبهها نشان دهنده محدودههای قیمتی هستند که قابلیت حرکت قیمت در آن محدوده را نشان میدهند.
تغییر جهت
تغییر جهت در نمودار نقطه و شکل فقط زمانی رخ میدهد که قیمت به اندازهی خاصی تغییر کند.
الگوها
این نمودار به خوبی الگوهای مختلفی را نشان میدهد که معمولاً به عنوان نشانههای تغییر جهت بازار استفاده میشوند.
نمودار نقطه و شکل به خاطر سادگی و قابل فهم بودن، برای تحلیل تاریخچه قیمتها و تشخیص الگوهای بازار مورد استفاده قرار میگیرند. معاملهگران معمولاً از این نمودار برای شناسایی نقاط وارد شدن به بازار یا تعیین سطوح مهم پشتیبانی و مقاومت استفاده میکنند.
5- نمودار رنکو (Renko chart)
نمودار رنکو (Renko Chart) یک نوع نمودار تکنیکال است که ریشه ژاپنی دارد و برای نمایش تغییرات در قیمت با استفاده از بلوکهای مستطیلی به نام “رنکو” به کار میرود. این نمودار تفاوتهای مهمی با سایر نمودارها مانند نمودار شمعی دارد و بیشتر بر روی حرکت قیمت تمرکز دارد تا زمان.
ویژگیهای مهم نمودار رنکو عبارتند از:
بلوکهای مستطیلی یا آجر (رنکو)
بلوکهای مستطیلی که به آجر نیز معروف است به جای استفاده از خطوط برای نمایش تغییرات قیمت به کار میروند. هر رنکو به عنوان یک واحد قیمتی در نظر گرفته میشود. رنکوها میتوانند به شکل مستطیلهای خالی یا پر (سفید یا سیاه) نمایش داده شوند. این نوع نمودار به همراه کندل استیک و دیگر ابزارها بسیار کاربردی و مفید واقع شده است.
تغییر جهت
تغییر جهت در نمودار رنکو فقط زمانی رخ میدهد که قیمت به اندازهای مشخصی (مثل یک واحد) تغییر کند. بنابراین، حرکات کوچک در بازار نادیده گرفته میشوند.بعد از گذر کردن از قیمت فعلی از مرز بالایی یا پایینی هر مستطیل یا آجر ، آجر جدیدی در سمت راست آن رسم میشود.
توقف زمانی
زمان در نمودار رنکو نقش حیاتی ندارد و تغییرات قیمت به مرور زمان نمایش داده نمیشود. این نمودار تا زمانی که حرکت قیمت به میزان مشخصی ادامه پیدا کند، به ترتیب رنکوها را رسم میکند. آجرهایی که نمایانگر روند صعودی هستند به رنگ سبز نشان داده میشوند و آجرهایی که نمایانگر روند نزولی هستند معمولا به رنگ قرمز رسم میشوند.
الگوها
نمودار رنکو میتواند الگوهای مختلفی را نشان دهد که معمولاً به عنوان نشانههای تغییر جهت بازار تفسیر میشوند.
تعیین واحد قیمتی
تریدرها میتوانند واحد قیمتی را بر اساس ترجیحات خود انتخاب کنند. مثلاً، یک واحد رنکو میتواند برابر با یک دلار یا یک صد پیپ در بازار فارکس باشد.
نمودار رنکو به خاطر سادگی و اختصاص به حرکتهای مهم قیمت، معمولاً برای فیلتر کردن حرکات کوچک و نویزهای بازار استفاده میشود. تریدرها میتوانند از الگوها و تغییرات در این نمودار برای تصمیمگیری در مورد ورود یا خروج از بازار استفاده کنند.
6- نمودار استخوان ماهی (Ichimoku Kinko Hyo)
نمودار استخوان ماهی (Ichimoku Kinko Hyo) یا الگوی نمودار (علت و معلول) یک نوع نمودار تکنیکال است که ابزاری برای تحلیل علت ریشهای است و از اصلیترین و معروفترین ابزارهای تحلیل تکنیکی در بازارهای مالی، از جمله بازار فارکس، به شمار میرود. این نمودار از خطوط و ابرهایی تشکیل شده است که به تریدرها اطلاعاتی درباره جهت حرکت بازار و سطوح پشتیبانی و مقاومت فراهم میکند. “Ichimoku Kinko Hyo” به معنای “نمودار ابرازی متعادل” در زبان ژاپنی است.
اجزای اصلی نمودار استخوان ماهی عبارتنداز:
- (خط ابرازی A و خط ابرازی B): این دو خط به صورت مختلف محاسبه میشوند و به عنوان ابرهای اصلی در نمودار استخوان ماهی شناخته میشوند. ایجاد منطقی بین این دو خط نشان دهنده جهت حرکت بازار است.
- Kijun Sen(خط کیجون): این خط به عنوان میانگین متحرک 26 روزه محاسبه میشود و به عنوان خط مشخص کننده مسیر بازار استفاده میشود.
- Tenkan Sen(خط تنکان): این خط به عنوان میانگین متحرک 9 روزه محاسبه میشود و همچنین نقطه ورود و خروج مختصرترین مدت زمان را نشان میدهد.
- Chikou Span(خط چیکو): این خط قیمت را به عقب 26 روز میبرد و بر روی نمودار از دید تحلیلی بررسی میشود.
- Cloud (ابر): ابر در نمودار استخوان ماهی ناشی از ترکیب Senkou Span A و Senkou Span B است. رنگ ابر نیز معمولاً به عنوان نشانهای از جهت حرکت بازار استفاده میشود.
نمودار استخوان ماهی به دلیل ارائه اطلاعات گسترده از جمله جهت حرکت بازار، سطوح پشتیبانی و مقاومت، و تغییرات زمانی، ابزار مهمی برای تریدرها و سرمایهگذاران محسوب میشود. این نمودار به دلیل پیچیدگی محاسباتی و اطلاعات زیادی که ارائه میدهد، نیاز به آموزش و فهم دقیق توسط تریدرها دارد.
7- نمودار Fibonacci Retracement
نمودار Fibonacci Retracement یک نوع ابزار تحلیل تکنیکال معروف است که لئوناردو پیسانو ملقب به فیبوناچی ریاضیدان ایتالیایی این ابزار و نمودار را کشف کرد و از سطوح نسبتی فیبوناچی برای تعیین سطوح پشتیبانی و مقاومت در بازارهای مالی استفاده کرد . این نمودار بر اساس ایدههای نظریه فیبوناچی است که به پارامترهایی مانند نسبتهای طلایی (گلدن ریتیو) و تعداد فیبوناچی (0.382، 0.500، 0.618، و غیره) توجه دارد.
استفاده اصلی از نمودار Fibonacci Retracement در تشخیص محل احتمالی تغییر جهت (برگشت) یک روند قیمتی است. این نمودار به تریدرها کمک میکند تا سطوح مهم پتانسیلی برای برگشت قیمت را شناسایی ، پیشبینی و ارزیابی کنند. اصطلاح “Retracement” به معنای برگشت قیمت به سمت عقب از جهت حرکتی است که قبلاً انجام شده است.
عناصر اصلی نمودار Fibonacci Retracement عبارتند از:
پایینترین و بالاترین نقطه
برای رسم نمودار Fibonacci Retracement، ابتدا باید دو نقطه انتخاب شود. نقطه پایینترین (Low) و بالاترین (High) قیمت در یک دوره زمانی مشخص را انتخاب میکنیم.
نسبت و عدد طلایی فیبوناچی
نسبت طلایی یا عدد طلایی (Golden Ratio) یک نسبت ریاضی است که به طور تقریبی برابر با 1.618033988749895 است و با نماد فی (Φ) نیز نشان داده میشود. این نسبت در سری اعداد فیبوناچی بوجود میآید که هر عدد در این سری تقریباً 1.618 برابر عدد قبلی خود است. این نسبت، نامتناهی و بدون انتها ادامه پیدا میکند. تحلیلگران مالی و تریدرها نیز در برخی موارد از نسبت طلایی به عنوان ابزار تحلیل تکنیکال استفاده میکنند. این نسبت ممکن است در تحلیل الگوهای قیمتی، تعیین سطوح پشتیبانی و مقاومت، و اتخاذ تصمیمهای مرتبط با حرکت قیمتی مورد استفاده قرار گیرد.”
خطوط فیبوناچی
سطوح نسبتی فیبوناچی، که به طور معمول به عنوان خطوط مقاومت و پشتیبانی نیز شناخته میشوند، از نقطه پایینترین به نقطه بالاترین رسم میشوند. سطوح رایج شامل 0.382، 0.500، 0.618 و نسبتهای طلایی (1.618 و 0.618) میباشند. این نسبتها از دنباله اعداد فیبوناچی برگرفته شدهاند.
سطحهای پتانسیل برگشت
سطوح نسبتی فیبوناچی بالای 0.618 به عنوان سطوح مقاومت ممکن است برای قیمتها به چالش کشیده شوند، در حالی که سطوح زیر 0.618 به عنوان سطوح پشتیبانی ممکن است از نقطهای که قیمت به آن رسیده است، حمایت کنند.