آربیتراژ (Arbitrage) در فارکس یک استراتژی برای بهره‌برداری از نابرابری قیمت در بازارهای مختلف یا بین ابزارهای مالی مختلف است. آربیتراژ نوعی استراتژی معاملاتی در بازارهای مالی است که معامله‌گران تلاش می‌کنند تا از اختلاف قیمت پیش‌آمده در یک دارایی واحد یا چند دارایی مشابه سود به دست آورند. در واقع، معامله‌گران با این استراتژی یک دارایی را در یک بازار می‌خرند و همان دارایی را در بازاری دیگر به فروش می‌رسانند. از مهم‌ترین انواع استراتژی آربیتراژ فارکس، می‌توانیم به آربیتراژ مکانی، آربیتراژ زمانی، آربیتراژ مثلثی، آربیتراژ آماری و… اشاره کنیم. در این قسمت از مجله پراپ فانددمکس، به شما خواهیم گفت که آربیتراژ در فارکس چیست و چگونه می‌توان از آن درآمد کسب کرد.

آربیتراژ در فارکس چیست؟

قانون تک قیمتی (One Price) در فارکس تصریح می‌کند که دارایی‌های یکسان در همه بازارها باید قیمت برابری داشته باشند. با این حال، در معاملات دنیای واقعی، ناکارآمدی بازار گاهی اوقات می‌تواند شرایطی را ایجاد کند که در آن یک دارایی در بازارهای مختلف قیمت متفاوتی داشته باشد. این اختلاف قیمت جایی است که آربیتراژ وارد صحنه می‌شود.

معامله‌گرانی که از استراتژی آربیتراژ استفاده می‌کنند، با خرید همزمان یک دارایی با قیمت پایین‌تر در یک بازار و فروش آن با قیمت بالاتر در بازاری دیگر، به دنبال کسب سود هستند. اگرچه تفاوت‌های قیمتی در آربیتراژ تریدینگ اغلب کوچک هستند، اما زمانی که با حجم بالایی اجرا شوند، به طور بالقوه می‌توانند به سود قابل توجهی منجر شوند.

به عنوان مثال، فرض کنید که جفت ارز EUR/JPY توسط بانکی در لندن با قیمت 122.500 نرخ‌گذاری شده است، اما یک بانک دیگر در توکیو نرخ قیمت همین جفت ارز را 122.540 اعلام می‌کند. یک معامله‌گر با دسترسی به هر دو مظنه می‌تواند با قیمت بازار لندن جفت ارز را بخرد و با قیمت بازار توکیو آن را بفروشد. وقتی قیمت‌ها در مظنه 122.550 همگرا شوند، معامله‌گر هر دو پوزیشن را می‌بندد. به این ترتیب، پوزیشنی که با قیمت بازار توکیو باز شده است، 1 پیپ زیان در پی خواهد داشت، در حالی که معامله‌گر با بستن پوزیشنی که در بازار لندن باز کرده بود، 5 پیپ سود می‌کند. پس، معامله‌گر در نهایت 4 پیپ سود خواهد برد.

انواع آربیتراژ فارکس

اشکال مختلفی از آربیتراژ در بازار فارکس وجود دارد که هر کدام دارای نقطه تمرکز و پیچیدگی منحصربه‌فرد خود هستند، از جمله:

• آربیتراژ فضایی (Spatial Arbitrage)
• آربیتراژ زمانی (Temporal Arbitrage)
• آربیتراژ آماری (Statistical Arbitrage)
• آربیتراژ ریسک یا ادغام (Risk Arbitrage-Merger Arbitrage)
• آربیتراژ قابل تبدیل (Covertible Arbitrage)
• آربیتراژ مثلثی (Triangular Arbitrage)

آربیتراژ فضایی

آربیتراژ فضایی را می‌توان ابتدایی‌ترین شکل این نوع استراتژی فارکس دانست که در آن معامله‌گران از تفاوت قیمت یک دارایی در مکان‌ها یا بازارهای مختلف به نفع خود استفاده می‌کنند. به عبارت ساده، در یک بازار با قیمت پایین‌تر بخرید و در بازاری دیگر با قیمت بالاتر بفروشید.

آربیتراژ زمانی

استراتژی آربیتراژ زمانی شامل تلاش برای کسب سود به واسطه اختلاف قیمت یک دارایی در موقعیت‌های زمانی مختلف است. به عنوان مثال، آربیتراژکننده‌های زمانی ممکن است از تأخیر در به‌روزرسانی قیمت‌ها به نفع خود بهره گیرند.

آربیتراژ آماری

آربیتراژ آماری شکل پیچیده‌تری از استراتژی آربیتراژ در فارکس است که تریدرها از مدل‌های پیچیده ریاضی برای شناسایی فرصت‌های معاملاتی استفاده می‌کنند. در اینجا، معامله‌گران به دنبال اختلاف قیمت بین دارایی‌هایی می‌گردند که انتظار می‌رود از نظر آماری مرتبط باشند. این نوع استراتژی آربیتراژ اغلب شامل معاملات با تکرار بالا و اجرای الگوریتمی است.

آربیتراژ ادغام

این شکل از آربیتراژ حول محور شرکت‌هایی است که در حال ادغام و یا واگذاری تملک هستند. معامله‌گران با آربیتراژ ادغام به دنبال کسب سود از اختلاف قیمت بین قیمت فعلی بازار و قیمتی هستند که سهام شرکت به عنوان بخشی از قرارداد ادغام یا کسب تملک خریداری یا فروخته می‌شود.

آربیتراژ قابل تبدیل 

همانطور که از نام آن می‌توان حدس زد، معامله‌گران با استفاده از استراتژی آربیتراژ قابل تبدیل به دنبال کسب سود به واسطه تفاوت قیمت بین مثلاً اوراق بهادار قابل تبدیل یک شرکت (مانند اوراق قرضه قابل تبدیل) و سهام اصلی آن هستند.

آربیتراژ مثلثی

آربیتراژ مثلثی یکی از پرکاربردترین انواع استراتژی آربیتراژ به ویژه در معاملات بازار فارکس است که شامل سه ارز و سه نرخ مبادله است. معامله‌گران تلاش می‌کنند که از اختلاف بین این نرخ‌ها در بازارهای مختلف فارکس سود ببرند.

 نقش آربیتراژ در بازارهای مالی چیست؟

اگرچه هدف اصلی آربیتراژ در فارکس ایجاد سود است، اما نقش آن در اکوسیستم مالی چیزی فراتر از سود فردی است. آربیتراژ نقش مهمی را در افزایش بهره‌وری بازار و ارتقاء ثبات قیمتی ایفا می‌کند. آربیتراژکننده‌ها با بهره‌برداری از اختلاف قیمت‌ها به همگرایی قیمت‌ در بازارها کمک کرده و تضمین می‌کنند که دارایی‌های مشابه برای دوره‌های طولانی با قیمت‌های متفاوت معامله نشوند. علاوه بر این، آربیتراژ به حفظ سطح نقدینگی در بازار، کشف قیمت و فرآیند تعیین قیمت دارایی‌ها در بازار از طریق تعاملات خریداران و فروشندگان کمک می‌کند.

چالش های آربیتراژ در فارکس

آربیتراژ اگرچه شاید در ظاهر روش راحتی برای کسب سود باشد، اما چالش‌های خاص خود را دارد. آربیتراژ نیاز به اجرای سریع معاملات دارد، بنابراین استفاده از یک پلتفرم معاملاتی کند یا تأخیر در ورود سفارشات می‌تواند فرصت‌ها را محدود کند.

حساسیت زمانی و محاسبات معاملاتی پیچیده نیازمند راه حل‌های مدیریت زمان واقعی برای کنترل عملکرد است. همین مسئله موجب توسعه نرم‌افزارهای معاملات خودکار برای بررسی بازارها از نظر تفاوت‌های قیمتی برای به کار بستن استراتژی آربیتراژ در فارکس شده است. اسپرد نیز یکی دیگر از ریسک فاکتورهایی است که می‌تواند آربیتراژ را چالش‌برانگیز کند.

به علاوه، تعداد زیاد مشارکت‌کنندگان در بازار فارکس اگرچه به طور کلی یک مزیت بزرگ است، اما همچنین به این معنی است که اختلاف قیمت‌ها به سرعت کشف شده و مورد بهره‌برداری قرار خواهند گرفت. در نتیجه، معامله‌گری برنده است که سریع‌تر عمل کند.

جمع‌بندی

آربیتراژ در فارکس یک استراتژی پرکاربرد است که به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا از اختلاف قیمت بین یک دارایی در بازارهای مختلف سود ببرند. فرصت‌های آربیتراژ اغلب در جریان رویدادهای خبری که منجر به نوسان بالای قیمت‌ها می‌شوند، به وجود می‌آیند. سرعت اجرای معاملات مهم‌ترین فاکتوری است که برای استفاده از استراتژی‌های آربیتراژ باید مد نظر داشت. آربیتراژ نه تنها فرصت‌های سودآوری را ارائه می‌دهد، بلکه به عنوان مکانیسمی برای اصلاح ناکارآمدی‌های بازار و حفظ ثبات قیمت عمل می‌کند. در عصری که معاملات الگوریتمی و با تکرار بالا به یک روند غالب تبدیل شده است، نقش آربیتراژ در شکل دادن به بازارهای مالی و تقویت عملکرد روان آن‌ها همچنان در حال رشد است.

سؤالات متداول