زمان مطالعه: 5 دقیقه

تئوری امواج الیوت در تحلیل تکنیکال، تغییرات قیمت را در بازارهای مالی مانند فارکس توصیف می‌کند. معامله‌گران از امواج الیوت برای تحلیل چرخه‌های بازار و پیش‌بینی روندهای بازار استفاده می‌کنند. امواج الیوت بر اساس فرضیه‌ای از حرکات قیمتی استوار است که بیان می‌کند بازارهای مالی به شکل الگوهای تکراری و مشخص حرکت می‌کنند که به آن «امواج الیوت» یا «الیوت ویوز» می‌گویند. امواج الیوت شامل 5 موج در جهت روند اصلی و 3 موج در جهت معکوس روند (موج اصلاحی) است. هر مجموعه از امواج در مجموعه دیگری از امواج قرار دارد که به همان الگوی محرک یا اصلاحی پایبند است. با پراپ فرم فانددمکس همراه باشید.

تاریخچه امواج الیوت

رالف نلسون الیوت (1871-1948)، یک حسابدار آمریکایی بود که مدلی را برای اصول اجتماعی زیربنایی بازارهای مالی با مطالعه حرکات قیمتی آن‌ها ایجاد کرد و مجموعه‌ای از ابزارهای تحلیلی را در دهه 1930 توسعه داد. او این نظریه را مطرح کرد که قیمت‌ها در بازار با الگوهای خاصی آشکار می‌شوند که امروزه متخصصان آن را امواج الیوت یا به سادگی امواج می‌نامند. رالف الیوت تئوری رفتار بازار خود را در کتاب The Wave Principle در سال 1938 منتشر کرد. خلاصه این نظریات در یک سری مقالات در مجله Financial World در سال 1939 به چاپ رسید. الیوت در سال 1946، نظریه امواج را به طور جامع در آخرین اثر خود به نام قوانین طبیعت: راز جهان پوشش داده است.

تئوری امواج الیوت

تئوری امواج الیوت در دهه 1930 ارائه شد. رالف نلسون الیوت 75 سال نمودارهای سالانه، ماهانه، هفتگی، روزانه، ساعتی و 30 دقیقه را در شاخص‌های مختلف مطالعه کرد. الیوت در سال 1935 پیش‌بینی عجیبی در مورد به کف قیمت رسیدن بازار سهام انجام داد و همین امر باعث شد تا به یک عنصر اصلی برای هزاران سبدگردان، معامله‌گر و سرمایه‌گذار خصوصی تبدیل شود. اینگونه بود که نظریه امواج الیوت به شهرت رسید.

الیوت قوانینی را برای شناسایی، پیش‌بینی و استفاده از الگوهای امواج الیوت در مجموعه‌های مختلف تعریف کرد که در سال 1994 در مجموعه تألیفات الیوت (Elliott Masterworks) به چاپ رسید. شرکت الیوت ویو اینترناسیونال (Elliot Wave International) بزرگترین شرکت مستقل تحلیل مالی و پیش‌بینی بازار است که آنالیزها و پیش‌بینی‌های آن بر پایه مدل الیوت مدیریت می‌شوند.

الگوهای الیوت مانند سایر ابزارهای تکنیکال هیچ قطعیتی در مورد حرکات قیمت در آینده ارائه نمی‌دهند و فقط بر پایه پیش‌بینی استوار هستند. امواج الیوت را می‌توان با سایر اشکال تحلیل تکنیکال از جمله اندیکاتورهای تکنیکال استفاده کرد.

معامله‌گران چگونه از امواج الیوت استفاده می‌کنند؟

برخی تحلیلگران تکنیکال با بهره‌گیری از نظریه امواج الیوت به دنبال کسب سود با شناسایی الگوهای موجی در بازار فارکس هستند. بر اساس این امواج، حرکات قیمت را می‌توان پیش‌بینی کرد، زیرا این حرکات به صورت تکراری در الگوهای صعودی و نزولی اتفاق می‌افتند. این امواج از روانشناسی بازار یا احساسات سرمایه‌گذاران نشأت می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: کنترل احساسات در ترید

این تئوری در اصل ذهنی است و دو نوع مختلف از امواج را شناسایی می‌کند که عبارتند از امواج محرک و امواج اصلاحی. آنالیز موج‌ها معادل یک الگو برای پیروی از دستورالعمل‌ها نیست. آنالیز امواج اطلاعاتی را در مورد پویایی روند ارائه می‌دهد و به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا حرکات قیمت را درک کنند.

امواج محرک و اصلاحی در یک فراکتال برای ایجاد الگوهای بزرگتر تودرتو هستند. به عنوان مثال، یک نمودار یک ساله ممکن است در میان یک موج اصلاحی باشد، اما نمودار 30 روزه ممکن است یک موج محرک در حال تشکیل را نشان دهد. معامله‌گر با این تفسیر امواج الیوت ممکن است یک چشم‌انداز نزولی بلندمدت و توأمان یک چشم‌انداز صعودی کوتاه مدت داشته باشد.

انواع امواج الیوت

امواج الیوت به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

• امواج محرک (Impulse Wave)
• امواج اصلاحی (Corrective Wave)

1- امواج محرک

امواج محرک از پنج موج فرعی تشکیل می‌شوند که حرکت خالص را در همان جهت روند با بزرگترین درجه بعدی شکل می‌دهند. این الگو رایج‌ترین موج انگیزشی و ساده‌ترین موج در بازار است. از بین پنج موج فرعی، سه موج محرک وجود دارد و دو موج اصلاحی.

• موج 2 نمی‌تواند فراتر از ابتدای موج 1 عقبگرد داشته باشد.
• موج 3 نمی‌تواند کوتاه‌ترین موج از سه موج محرک 1، 3 و 5 باشد.
• موج 4 با محدوده قیمتی موج 1 همپوشانی ندارد.
• موج 5 باید با واگرایی مومنتوم پایان یابد.

توجه داشته باشید که اگر یکی از قواعد نقض شود، با یک موج محرک روبرو نیستیم. معامله‌گر بایستی موج مشکوک را دوباه برچسب‌گذاری کند.

بیشتر بخوانید: بهترین تریدرهای فارکس

2- امواج اصلاحی

امواج اصلاحی که امواج مورب نیز نامیده می‌شوند، از سه یا ترکیبی از سه موج فرعی تشکیل می‌شوند که حرکت خالص را در جهت مخالف روند با بزرگترین درجه بعدی شکل می‌دهند. هدف این موج حرکت دادن بازار در جهت روند است.

• موج اصلاحی از 5 موج فرعی تشکیل می‌شود.
• موج مورب مانند یک گوه منبسط یا منقبض به نظر می‌رسد.
• تعداد امواج فرعی موج مورب ممکن است پنج تا نباشد و این امر بستگی به نوع موج مورب مشاهده‌شده دارد.
• هر موج فرعی مورب هرگز به طور کامل تا محدوده موج قبلی اصلاح نمی‌خورد و موج فرعی 3 ممکن است کوتاه‌ترین موج نباشد.

خصوصیات موج‌های الیوت

تحلیلگران امواج الیوت معتقد هستند که هر موج منفرد دارای خصوصیات خاص خود است که معمولاً منعکس‌کننده روانشناسی در آن لحظه است. درک این خصوصیات کلید به‌کارگیری اصل امواج است.

الگوی پنج موجی

موج 1

موج 1 در آغاز به ندرت آشکار است. هنگامی که موج اول در بازار صعودی آغاز می‌شود، اخبار بنیادی تقریباً به طور کلی منفی است. روند قبلی هنوز به قوت خود باقی است. تحلیلگران فاندامنتال در برآوردهای سود خود تجدید نظر می‌کنند. روند اقتصادی قوی به نظر نمی‌رسد. نظرسنجی‌های مربوط به احساسات بازار به طور قطعی نزولی هستند، معامله‌گران سفارشات اختیار فروش (Put) را در معاملات آپشن افزایش می‌دهند و نوسانات ضمنی در بازار آپشن بالا است. حجم معاملات ممکن است با بالا رفتن قیمت‌ها افزایش یابد، اما به اندازه‌ای نیست که نظر بسیاری از تکنیکالیست‌ها را جلب کند.

بیشتر بخوانید: بهترین راه کسب درآمد از فارکس

موج 2

موج 2 موج اول را اصلاح می‌کند، اما هرگز نمی‌تواند از نقطه شروع موج 1 فراتر برود. به طور معمول، اخبار همچنان منفی است. همانطور که قیمت پایین‌ترین سطح قبلی را تست می‌کند، احساسات نزولی به سرعت بازار را دربر می‌گیرد. با این حال، برخی نشانه‌های مثبت برای کسانی که به دنبال آن هستند، ظاهر می‌شوند. در موج دوم، حجم باید کمتر از موج یک باشد، قیمت معمولاً بیش از 61.8 درصد از رشد موج اول عقب‌نشینی نمی‌کند و قیمت بایستی با یک الگوی سه موجی پایین برود.

موج 3

موج 3 معمولاً بزرگترین و قوی‌‍ترین موج در یک روند است. اخبار مثبت در بازار جریان دارد و تحلیلگران فاندامنتال برآوردهای سود خود را بالاتر می‌برند. قیمت‌ها به سرعت افزایش می‌یابند و اصلاحات کوتاه مدت و کم عمق هستند. هر کسی که به دنبال ورود به بازار در پولبک‌ها است، احتمالاً فرصت را از دست خواهد داد. با شروع موج 3، اخبار احتمالاً همچنان نزولی است و اکثر بازیگران بازار نگرش منفی دارند. اما در نقطه میانی موج 3، اکثریت بازار اغلب به روند صعودی جدید می‌‎پیوندند.

بیشتر بخوانید: تحلیل فاندامنتال در فارکس

موج 4

موج 4 معمولاً به وضوح یک موج اصلاحی است. قیمت‌ ممکن است برای یک دوره طولانی به صورت رنج حرکت کند و موج چهار معمولاً تا کمتر از سطح 38.2 درصد موج سه عقب‌نشینی می‌کند. در موج 4، حجم معاملات کمتر از موج سوم است. اینجا، نقطه خوبی برای خرید در پولبک است. با این حال، موج‌ چهار اغلب به دلیل عدم پیشرفت در روند بزرگتر، می‌تواند خسته‌کننده باشد.

موج 5

موج 5 آخرین موج در جهت روند غالب است. اخبار تقریباً در کل مثبت است و همه خوشبین هستند. متأسفانه، در اینجا، بسیاری از سرمایه‌گذاران عادی اقدام به خرید می‌کنند، درست قبل از سقف قیمتی. حجم اغلب در موج 5 کمتر از موج 3 است و بسیاری از اندیکاتورهای مومنتوم شروع به نشان دادن واگرایی می‌کنند.

بیشتر بخوانید: بهترین ارز دیجیتال برای نوسان گیری

الگوی سه موجی

موج A

تشخیص امواج اصلاحی معمولاً سخت‌تر از حرکات محرک است. در موج A یک بازار نزولی، اخبار فاندامنتال معمولاً هنوز مثبت هستند. اکثر تحلیلگران این افت را اصلاحی در بازار صعودی فعال تلقی می‌کنند. برخی از اندیکاتورهای تکنیکال که موج A را همراهی می‌کنند، شامل افزایش حجم، افزیش نوسانات ضمنی در بازارهای آپشن و احتمالاً افزایش نرخ بهره باز در بازارهای فیوچرز هستند.

موج B

قیمت‌ها در حرکت معکوس به سمت بالا برمی‌گردند و بسیاری آن را به عنوان ازسرگیری بازار گاوی تلقی می‌کنند. کسانی که با تحلیل تکنیکال کلاسیک آشنا هستند، ممکن است قله را به عنوان شانه راست الگوی سر و شانه معکوس در نظر بگیرند. حجم در طول موج B باید کمتر از موج A باشد. در این مرحله، اخبار بنیادین بهتری به گوش نمی‌رسد، اما به احتمال زیاد هنوز منفی هم نشده است.

موج C

قیمت به طور ناگهانی کاهش پیدا می‌کند. حجم افزایش می‌یابد و در مرحله سوم موج C، تقریباً همه متوجه می‌شوند که بازار نزولی کاملاً تثبیت شده است. موج C معمولاً حداقل به اندازه موج A است و اغلب تا سطح 1.618 برابر موج A یا فراتر از آن ادامه پیدا می‌کند.

الگوی زیگ زاگ در امواج الیوت

الگوی زیگ‌ زاگ در نظریه امواج الیوت یک الگوی اصلاحی است که از سه موج صعودی (زیگ) و دو موج نزولی (زاگ) تشکیل می‌شود. این الگو با شروع یک روند صعودی (زیگ) شروع می‌شود که به آن موج ۱ می‌گویند. موج ۲ به عنوان موج اصلاحی نزولی برای موج ۱ ظاهر می‌شود. سپس، موج ۳ که به عنوان زیگ دوم مطرح می‌شود، بیشترین قدرت و بالاترین قیمت را در الگو ایجاد می‌کند. موج ۴ به عنوان موج اصلاحی صعودی و موج ۵ به عنوان زیگ آخر و آخرین حرکت صعودی در الگو ظاهر می‌شود. در ادامه، سه موج نزولی A، B و C به عنوان مراحل زاگ در الگو ظاهر می‌شوند. موج A به عنوان موج اصلاحی نزولی برای موج ۳ ظاهر می‌شود، موج B به عنوان موج اصلاحی صعودی برای موج A و موج C به عنوان موج اصلاحی نزولی برای موج B. در این الگو، موج C ممکن است بلندتر از A باشد. در کل، الگوی زیگ‌زاگ یک الگوی اصلاحی مهم است که تریدرها برای تحلیل و پیش‌بینی جهت حرکت بازار از آن بهره می‌برند.

الگوی مورب در امواج الیوت

الگوی مورب در نظریه امواج الیوت یک الگوی اصلاحی است که از سه موج نزولی یا صعودی تشکیل شده است و با شکل مورب در نمودار ظاهر می‌شود. در حالت مورب صعودی، موج ۱ به عنوان موج آغازگر در حرکت صعودی ظاهر می‌شود. موج ۲ به عنوان موج اصلاحی نزولی کوتاه‌تر از موج ۱ پدیدار می‌شود. موج ۳ به عنوان بلندترین و قوی‌ترین موج در حرکت صعودی ظاهر می‌شود. موج ۴ نیز به عنوان یک موج اصلاحی نزولی دیده می‌شود، اما معمولاً کوتاه‌تر از موج سوم است. در الگوی مورب نزولی، موج‌ها به صورت معکوس ظاهر می‌شوند، به این معنا که موج ۱ نزولی، موج ۲ صعودی و موج ۳ نزولی است. موج‌های اصلاحی ۴ و ۵ به ترتیب به عنوان یک موج اصلاحی صعودی و یک زیگ ظاهر می‌شوند. الگوی مورب اهمیت زیادی در تحلیل تکنیکال دارد و تریدرها از آن برای شناسایی مراحل مختلف حرکت بازار استفاده می‌کنند.

الگوی مثلث در امواج الیوت

الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال، به عنوان یک الگوی اصلاحی مهم شناخته می‌شود. یک الگوی مثلث معمولاً با برخورد خطوط محدب و محدود‌کننده در نمودار ظاهر می‌شود و شامل پنج موج است. در الگوی مثلث صعودی، موج ۱ به عنوان یک حرکت صعودی شروع می‌شود و موج ۳ نیز به عنوان یک حرکت صعودی با بالاترین قیمت ظاهر می‌شود. موج ۵ به عنوان آخرین حرکت صعودی در الگو ظاهر می‌شود. موج‌های ۲ و ۴ به عنوان موج‌های اصلاحی با شیب نزولی ظاهر می‌شوند. الگوی مثلث نزولی به صورت معکوس ظاهر می‌شود، به این معنا که موج ۱ نزولی، موج ۳ صعودی و موج ۵ نزولی است. موج‌های ۲ و ۴ نیز به عنوان موج‌های اصلاحی با شیب صعودی دیده می‌شوند. در هر دو حالت، خطوط محدود‌کننده مثلث باعث ایجاد همگرایی می‌شوند و نشانه‌ای برای تغییرات اساسی بالقوه در جهت حرکت بازار در آینده هستند. تریدرها از الگوی مثلث برای پیش‌بینی احتمال شروع حرکات قوی و یا تداوم حرکت بازار استفاده می‌کنند.

سخن آخر

نظریه امواج الیوت یک چارچوب قدرتمند در تحلیل تکنیکال است که در دهه 1930 توسط رالف نلسون الیوت مطرح شد. بر اساس این تئوری، حرکات قیمتی در بازار با الگوهای خاصی تکرار می‌شوند. امواج الیوت شامل 5 موج در جهت روند اصلی و 3 موج در جهت معکوس روند (موج اصلاحی) است. الگوهای نمودار ویوز از جمله الگوهای زیگ‌ زاگ، مورب و مثلث به تریدرها کمک می‌کنند تا روندهای بازار را بهتر درک کنند و به صورت مستقل یا در ترکیب با سایر ابزارهای تکنیکال، تصمیمات معاملاتی بهتری اتخاذ کنند.

سؤالات متداول